COVID-19 Vaccination ကိုဗစ္ကာကြယ္ေဆးအေၾကာင္း

မေန႔က အင္ဒီယာနာပုလစ္ျမိဳ႕မွာအေျခစိုက္တဲ့ BACI ေခၚ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ကြန္ျမဴနတီ အင္စတီက်ဳကေန စီစဥ္တဲ့ Zoom Talk Show မွာ ပင္တိုင္ေဆြးေႏြးသူ ၃ ေယာက္ထဲက တေယာက္အျဖစ္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးရတယ္။ အတိုခ်ဳပ္ကို ေရးပါမယ္။ ရွည္လို႔ အပိုင္းခြဲပါဦးမယ္။

Antigens အင္တီဂ်င္ဆိုတာ ေရာဂါကိုျဖစ္ေစတဲ့အရာနဲ႔ Antibody အင္တိုင္ေဘာ္ဒီဆိုတာ ေရာဂါကို ခုခံတိုက္ဖ်က္ေပးတဲ့အရာ။ Vaccine ေခၚ ကာကြယ္ေဆးဆိုတာ အင္တီေဘာ္ဒီေတြ ကိုယ္ခႏၶာကေနထြက္လာေစေအာင္ ႏိုးဆြေပးတဲ့ေဆး။ 

ကိုယ္ခႏၶာမွာ ေရာဂါေတြ မသင့္တာေတြဝင္လာရင္ ခုခံတိုက္ဖ်က္နည္း စည္းသံုးတန္ရွိတယ္။

1. Physical and chemical barriers ရုပ္ပိုင္းနဲ႔ ဓါတ္ပိုင္း

2. Non-specific innate responses ေယဘုယ်တုန္႔ျပန္ႏိုင္စြမ္း

3. Specific adaptive responses တိတိက်က်တုန္႔ျပန္ႏိုင္စြမ္း။

၁။ Physical and chemical barriers ရုပ္ပိုင္းနဲ႔ ဓါတ္ပိုင္း

အေရျပားအထူအပါးအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အသက္ရွဴစနစ္၊ အစာေျခစနစ္ စတဲ့ စနစ္ေတြမွာအေပၚဆံုးကဖံုးေပးထားတဲ့ အလႊာပါးေလးေတြျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြကေန ေခြ်း၊ တံေတြး၊ ခြ်ဲ၊ အစာေျခရည္၊ နားဖါ စတာေတြကလည္း ခုခံမႈစနစ္ျဖစ္တယ္။ အစာေျခအရည္၊ ေမြးလမ္းေၾကာင္းအရည္၊ ဆီး၊ မ်က္ရည္စတာေတြကလည္း ပိုးေတြကို ေခ်ဖ်က္ေပးတယ္။

၂။ Nonspecific innate response ေယဘုယ်တုန္႔ျပန္ႏိုင္စြမ္း

Pathogens ေခၚ ေရာဂါရေစတဲ့ပိုးေတြဟာ ပဌမစည္းကိုေက်ာ္လာရင္ ဒုတိယစည္းနဲ့ေတြ႔မယ္။ အဲဒီစနစ္မွာ immune cells (Phagocytes) ခုခံအားဆဲလ္ေတြနဲ႔ ပရိုတင္းေတြက ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္။ Phagocytosis ေခၚတယ္။ ရန္သူကို ဝိုင္းရံလိုက္တဲ့သေဘာ။ macrophages နဲ႔ neutrophils ေတြကလုပ္ေပးတာ။ ျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ ရန္သူေတြကို ေသေစေအာင္ၾကိဳးစားတယ္။ Lysosome ေခၚ အင္ဇိုင္းမ္ကေနလုပ္ေပးတယ္။ T cells ေတြကအေရးပါတယ္။

ေသြးျဖဴဥေတြျဖစ္ၾကတဲ့ neutrophils, eosinophils, basophils ေတြကတာဝန္ယူတယ္။ 

၃။ Specific adaptive response တိတိက်က်တုန္႔ျပန္ႏိုင္စြမ္း

တတိယ ေခၚ အတြင္းစည္းဆိုတာ အျပင္စည္းေတြလို ပိုးဝင္လာတဲ့ေနရာေလးမွာသာ ေဆာင္ရြက္ေပးတာ မဟုတ္။ တကိုယ္လံုးကေနလုပ္တယ္။

Lymphocytes ေခၚ ေသြးျဖဴဥေတြ အေရးပါတယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။

a) B lymphocytes (B cells) are involved in antibody-mediated immune responses (humoral immunity) အင္တိုင္ေဘာ္ဒီနဲ႔ဆိုင္တယ္။ ေဟာ္မုန္းနဲ႔ဆိုင္တယ္။ Plasma cells ေတြကေန Antibodies အင္တိုင္ေဘာ္ဒီေတြ ထြက္လာမယ္။ antigen-antibody complex စစ္ခင္းၾကမယ္။

b) T lymphocytes (T cells) are involved in cell-mediated immune responses ဆဲလ္နဲ႔ဆိုင္တယ္။ cytokines ထြက္လာမယ္။ ရန္သူကို အေသတိုက္ခိုက္မယ္။ 

Antibody tests for COVID-19 စစ္လို႔ေတြ႔သူဆိုတာ ကိုဗစ္ကူးစက္ခံရထားလို႔ ကိုယ္ခႏၶာကေန အင္တီေဘာ္ဒီ ထုတ္ေပးေနတာျဖစ္တယ္။ Antibody ရွိေနသူေတြ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာအထိ ခံႏိုင္ရည္ရွိသလဲ အတိအက် မေျပာႏိုင္ေသးပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

၃၁-၁၂-၂၀၂၀