Dr. Tint Swe Medical and Knowledge Writings

(ကန်တော့) ဆေးတိုင်းမှာ ဘေးထွက်-ဆိုးကျိုးတွေရှိတယ်။ ဒီဆေးမျိုးက ဟော်မုန်းဖြစ်လို့ တမျိုးထူးတယ်။ ဆိုးကျိုးတွေဟာ တခဏ-အမြဲတန်း၊ ခပ်ပေါ့ပေါ့-ခပ်ဆိုးဆိုး အမျိုးမျိုးရှိမယ်။ တယောက်မှာ ဖြစ်ပေမဲ့ ကိုယ့်မှာ မဖြစ်တာလဲရှိမယ်။ အခု ရေးပြတာတွေကို ဒီဆေးသောက်သူ ၁% မှာသာ ခံစားရတယ်။ တချို့က အလိုလို သက်သာသွားတယ်။ တချို့ကို ပြုပြင်ယူလို့ရနိုင်တယ်။ အဖြစ်မနည်းတာတွေ – • ဗိုက်နာ၊ လေပွ၊ ပျို့၊ အန်၊ • ဝက်ခြံထွက်၊ (ဆေးသောက်စ ပဌမ ၃ လမှာသာ အဖြစ်များ)၊ • ရင်သား နာ-တင်း-ရောင်၊ • နေရောင်နဲ့ထိတဲ့ အရေပြားမှာ အညိုစက်လေးတွေဖြစ်၊ • ခေါင်းမူး၊ • ကိုယ်မွှေး နည်း-များ၊ • လိင်စိတ် ပြောင်းလဲ (နည်း-များ)၊ • ခြေထောက်ရောင်၊ • ခါတိုင်းနဲ့မတူ မောပန်း၊ • ကိုယ်အလေးချိန် တက်-ကျ၊ ရှားပါးပေမဲ့ ဖြစ်လာရင် ဆရာဝန်ပြရမဲ့ ဘေးထွက်-ဆိုးကျိုးတွေ – • ရင်သား အကျိတ်၊ • ရာသီလုံးဝမလာ၊ ရာသီ တခါတလေမှသာလာ၊ • ကြားရက်သွေးဆင်း၊ ရာသီသွေး နည်း၊ ရာသီဆင်းနေတာ ရက်ပိုကြာ၊ • စိတ်ဓါတ်ကျ၊ • ဆေးလိပ်သောက်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ အသဲနေရာနာ၊ အသားဝါ၊ • ဆီးချိုရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ဆီးချို နည်းနည်းတက်၊ • ခေါင်းကိုက်၊ (မိုင်ဂရင်း) ဖြစ်၊ • သွေးဖိအား နည်းနည်းတက်၊ • ဗိုက်အပေါ်ပိုင်း

ကေလးမီးဖြါးရတာ ဘယ့္ေလာက္ အႏၲရာယ္မ်ားလဲဆိုတာကို တင္စားေျပာလိုက္တဲ့ စကားပါ။ အေတာ္ကို မွန္ပါတယ္။ တကမာၻလံုး ၁ ႏွစ္ ၁ ႏွစ္၊ သန္းတဝက္မက ကေလးမီးဖြါးရင္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ ေသေနရဆဲပါ။ ဟိုအရင္ ေခတ္ေဟာင္း သမိုင္းမွာ ၁ဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ ေသႏိုင္ခဲ့ႏိုင္တယ္လို႔ ထင္ၾကတယ္။ ၁၈ဝဝ ခုႏွစ္မ်ား ကေတာ့ အဆိုးဆံုးမို႔ ၄ဝ%ေတာင္ ေသဆံုးရသတဲ့။ ၁၉ဝဝ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာေတာ့ ၁% ရွိခဲ့တယ္။ ကေလးဖြါးရင္း မိခင္ေတြ ဘာ့လို႔ ေသဆံုးရသလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြထဲမယ္ Bleeding (Hemorrhage) ေသြးသြန္ (ေသြးလြန္) တာက ထိပ္ဆံုးကပါ။ Sepsis ေရာဂါပိုးဝင္တာက ဒုတိယ၊ Abortion ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာျဖစ္ျဖစ္ ဖ်က္တာျဖစ္ျဖစ္ မွားလို႔ ေသရတာကလဲ ဒုတိယ အဆင့္နဲ႔ အတူတူဘဲ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တံုး ကိုယ္ေတြေရာင္၊ ေသြးဖိအားေတြ တက္တဲ့ PET and Eclampsia ကိုယ္ဝန္ ေသြးဆိပ္တက္ေရာဂါ ဆိုတာက တတိယလိုက္တယ္။ Obstructed labor ေမြးလမ္းကေန မေမြးႏိုင္လို႔က စတုတၴေနရာမွာ ရွိတယ္။ “ေယာက္်ား ေဖါင္စီး၊ မိန္းမ မီးေန” ဒီစကားက ေပၚတာ ၾကာျပီနဲ႔ တူပါတယ္။ ကေန႔ေခတ္မွာ ကေလး မီးဖြါးရတာက အဲေလာက္ အဖိတ္အစင္ မမ်ားေတာ့ပါ။ Antiseptics ပိုးသတ္ေဆးေတြ ေပၚလာတာရယ္၊ Blood transfusion ေသြးသြင္း ေပးႏိုင္လာတာရယ္၊ ANC ကိုယ္ဝန္ေဆ

Chromosome Analysis and Amniocentesis (ခရိုမိုဇုမ္း) ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျခင္း နဲ႔ ေရႁမႊာရည္စစ္ေဆးျခင္း Chromosomes (ခရိုမိုဇုမ္း) ဆိုတာ လူတိုင္းရဲ႕ ေသြးနီဥကလြဲရင္ (ဆဲလ္) တိုင္းမွာရွိတဲ့ မ်ိဳးဗီဇျဖစ္တယ္။ (ဆဲလ္) တိုင္းမွာ ၄၆ ခု (၂၃ စံု) စီရွိတယ္။ အေဖစစ္၊ အေမစစ္ေတြဆီကေန ရၾကတာျဖစ္တယ္။ ၂၂ စံုကို Autosomes (ေအာတိုဇုမ္း) ေခၚျပီး က်န္တဲ့တစံုကို က်ား-မျဖစ္တာကို ျပ႒ာန္းတဲ့ Sex chromosomes (ဆက္စ္-ခရိုမိုဇုမ္း) ေခၚတယ္။ မ ဆိုရင္ X sex chromosomes ၂ ခုပါမယ္။ က်ားဆိုရင္ X sex chromosome တခုနဲ႔ Y sex chromosome တခုပါတယ္။ (ခရိုမိုဇုမ္း) ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျခင္းဆိုတာ ၄၆ ခုရဲ႕ အေရအတြက္နဲ႔ တည္ေဆာက္ပံုကို ေလ့လာတာ ျဖစ္တယ္။ Karyotype လို႔လဲေခၚတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေသြးျဖဴဥ (ဆဲလ္) ထဲက ရွိတာကို ေရတြက္တယ္။ • ကေလး ဖြံ႔ထြားမႈကို သံသယဝင္ရင္စစ္မယ္။ • ပံုပန္းတမ်ိဳးျဖစ္ေနရင္ စစ္မယ္။ • ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ပါလာရင္စစ္မယ္။ • လိင္အဂၤါပံုမွန္မဟုတ္ရင္ စစ္မယ္။ • ကေလးအေသေမြးတာ၊ ေမြးေမြးခ်င္းေသတာ၊ ဘာလို႔ျဖစ္ရတာလဲ သိေအာင္စစ္မယ္။ • ကေလးမရႏိုင္သူ၊ ခဏခဏ ကိုယ္ဝန္ပ်က္သူ၊ ရာသီတခါမွမလာသူကို စစ္မယ္။ • သားဦးကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရတာ (ေမြးမဲ့အခ်ိန္မွာ)

ကိုယ်ဝန် ရှိ-မရှိ စမ်းတယ်ဆိုတာ ဆီးထဲမှာ Human Chorionic Gonadotropin (HCG/hCG) ခေါ်တဲ့ ဟော်မုန်း ရှိ-မရှိကို စစ်တာ ဖြစ်တယ်။ ကိုယ်ဝန်ရှိလို့ ဖြစ်လာတဲ့ အချင်းကနေ HCG ဟော်မုန်းကို ထုတ်ပေးနေတယ်။ beta hCG (βhCG) လို့လဲရေးတယ်။ သွေးကို စစ်တာလဲ ရှိတယ်။ တချို့စစ်နည်းက ဟော်မုန်း ရှိ-မရှိကိုသာ စစ်ပြီး တချို့စစ်နည်းတွေက အတိအကျ သွေးထဲမှာ (hCG) ဘယ်လောက် ရှိနေတယ်အထိ စစ်ရတယ်။ အထဲကကလေးမှာ ချို့ယွင်းချက် ပါ-မပါကို သိနိုင်တယ်။ ကင်ဆာတချို့ ကနေလဲ များစေတယ်။ ဥပမာ Germ cell tumors မျိုး။ ယောက်ျားတွေမှာ ကျား-အစေ့ ကင်ဆာ ဖြစ်နေရင် တွေ့မယ်။ Molar pregnancy ဆိုတဲ့ စပျစ်သီး-ကိုုယ်ဝန်ဆိုလဲ အပေါင်းပြမယ်။ Choriocarcinoma ခေါ်တဲ့ ကင်ဆာ ရှိနေရင်လဲ တွေ့မယ်။ မ-မျိုးဥ နဲ့ ကျား-သုက်ပိုးတွေ ထိတွေ့-ပေါင်းစပ်ပြီးနောက် မျိုးစပ်ပြီးသားမျိုးဥဟာ ၉ ရက်အကြာမှာ သားအိမ်ပြွန် ကနေတဆင့် သားအိမ်ထဲဝင်လာပြီး သားအိမ်အတွင်းနံရံကို တွယ်ကပ်တယ်။ အဲဒီနောက်မှာ အချင်းဆိုတာ ဖြစ်လာတယ်။ အချင်းကနေ hCG ကို ထုတ်ပေးတော့မယ်။ သွေးထဲမှာ ပါနေတော့မယ်။ ဆီးထဲမှာလဲ ပါနေတော့မယ်။ မျိုးဥက သားအိမ် အတွင်းနံရံကို လာတွယ်အပြီး ၆ ရက်ကြာရင် စစ်တော့တွေ့မယ်။ ကိုယ်ဝန် ၈၅% မှ

သမီးကိုယ်ဝန် ၅လရှိပါပြီ၊၊ ၂ဝ၁၄ ခုနှစ် ၁ လပိုင်းမှာ သွေးစစ်တော့ ဘီပိုးရှိတာစသိပါတယ်။ အကောင်အရေအတွက်က ၅ဝဝ အောက်ပဲရှိလို့ ဘာဆေးမှမသောက်ရပါဘူးဆရာ။ အခု ကိုယ်ဝန်ရှိနေတော့ ကလေးကိုမကူးအောင် ဘာတွေ လုပ်ရမလဲဆရာ။ နောက်ပြီး မွေးပြီးရင် နို့တိုက်လို့ရလားဆရာ။ ဘာတွေလုပ်ရမယ်ဆိုတာမသိလို့ညွှန်ကြားပေးပါအုံးဆရာ။ ဘီပိုးရှိနေတဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တယောက်လာပြတယ်။ မကြာခင်မွေးမယ်။ ကလေးမွေးပြီးပြီးချင်းထိုးဘို့ ကာကွယ်ဆေးတမျိုး ရှာဝယ်ထားဘို့ ဆေးလက်မှတ်ရေးပေးပြီး ကူးစက်နိုင်ပုံတွေကို ရှင်းပြလိုက်တယ်။ သူပြောမှ ပြန်သတိရတယ်။ အရင်ကလေး သားဦးတုံးကလဲ ဘီပိုးရှိလျှက်နဲ့ ဆရာဘဲမွေးပေးခဲ့တာတဲ့။ အရင်တခါဝယ်တာ ရူးပီး ၅ဝဝဝ ပေးရသတဲ့။ အင်း့ သည်တခါလဲ အထူးသတိထားပြီး မွေးပေးရအုံးမှာဘဲ။ သည်တယောက်မွေးပြီးရင်တော့ ခြာထားပါကွာလို့ အကြံပေးလိုက်ရတယ်။ သူ့အသက်ကလဲ ငယ်သေးတယ်။ ကိုယ်ဝန်ရှိရင် ဘီပိုး ရှိ-မရှိ စစ်ရပါမယ်။ ခင်ပွန်း၊ အဖေါ်ယောက်ျားမှာ ဘီပိုးရှိရင်၊ ကိုယ်က ဆေးရုံ-ဆေးခန်း-ဓါတ်ခွဲခန်း၊  ကျန်းမာရေးဌာနမှာအလုပ်လုပ်ရင် ဘီပိုး ရှိ-မရှိ စစ်ဘို့ သူများတွေထက်လိုတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေတုံး မိခင်လောင်းမှာ ဘီပိုး ရှိနေတယ်ဆိုရင် ကလေးမွေးဖွါးနေတုံး ကလေးဆီကို ကူ

ဆရာရှင့် ဆရာဝန်က Prendisilone ပေးပါတယ်။ သမီးက ကလေးယူဖို့ အစီအစဉ် ရှိပါတယ်။ ထိုဆေးများကြောင့် ကလေးမှာ effect ရှိနိုင်ပါသလား။ ကလေးယူနေချိန်တွင် မည်သည့်ဆေး ပြောင်းသောက်ရမလဲ။ Prednisolone ဆိုတာ (စဆီရွိုက်) ဆေးဖြစ်တယ်။ လူ့ကိုယ်ရဲ့ ရောင်ရမ်းခြင်းဖြစ်စဉ် ဆိုတာကို တားဆီးပေးတယ်။ ဆေးအနေနဲ့ နေရာ အများကြီးမှာ သုံးတယ်။ Allergic disorders (အလာဂျီ) ရတာတွေ၊ Skin conditions နာတာရှည်အရေပြားနာတွေ၊ Ulcerative colitis နာတာရှည်အူရောင်တာ၊ Arthritis အဆစ်နာရောဂါ၊ Lupus, Psoriasis နဲ့ Breathing disorders တွေပါဝင်ကြတယ်။ ဆရာဝန်က မညွှန်းဘဲ ဆေးမသောက်သင့်ဘူး။ ဆရာဝန်ပြောတဲ့အတိုင်းလဲ အတိအကျလိုက်နာရမယ်။ ရောဂါဆိုးတခုခု ရှိနေတာ၊ ကိုယ်ပူတာ၊ (အင်ဖက်ရှင်) ဝင်တာ၊ ခွဲစိတ်ကုသထားတာ၊ စတာတွေရှိသူများ အထူးသတိထားရမယ်။ ဥပမာ Immune system ခုခံစနစ်ကို သက်ရောက်စေလို့ (အင်ဖက်ရှင်) ရနေတာက ဆိုးလာနိုင်တယ်။ ဆေးသောက်နေတုံး ကာကွယ်ဆေး မထိုးသင့်ဘူး။ ဆေးကို ချက်ချင်းရပ်မပြစ်သင့်ဘူး။ အသဲခြောက်ရောဂါ၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါ၊ လည်ပင်းကြီးရောဂါ၊ ဆီးချိုရောဂါ၊ ငှက်ဖျား၊ တီဘီ၊ အရိုးရောဂါ၊ ကြွက်သားရောဂါ၊ မျက်စိတိမ်၊ အတွင်းတိမ်၊ မျက်စိရေယုံ၊ အစာအိမ်လေနာ၊ အူနာ၊ စိ

ကိုယ်ဝန် ၃ လကျော်ရှိနေပါပြီ။ RA ရှိတော့ အဆစ်တွေက အမြဲတမ်း ရောင်ပြီးနာနေပါတယ်။ ဒူးက အဆိုးဆုံးဘဲ။ Alaxan တနေ့တခြမ်းသောက်မှ နေလို့ထိုင်လို့ ရပါတယ်။ ကိုယ်ဝန် ၃ လကျော်မှ စသောက်ပါတယ်။ ဆရာဝန်ကတော့ Alaxan သောက်လို့ရတယ်လို့ ပြောတယ်။ Alaxan နဲ့ မရရင် Medrol (Methylprednisolone) ပြောင်းပေးမည်လို့ ပြောပါတယ်။ OG ကတော့ Alaxan ၅ ရက်ထက် ပိုမသောက်နဲ့လို့ ပြောတယ်။ အထက်ပါဆေးတွေကြောင့် ကလေးမှာ မည်ကဲ့သို့သော Side Effect ဖြစ်နိုင်ပါသလဲ။ ဆေး ၂ မျိုးလုံးကနေ ယေဘယျ ကိုယ်ဝန်ကို ပြဿနာ မဖြစ်စေပါ။ (၁) Alaxan = Ibuprofen Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) (စတီရွိုက်) မပါ အနာသက်သာဆေး အမျိုးအစား ဖြစ်တယ်။ အသုံးများတယ်။ ဆေးတိုင်းမှာ ရှိသလို သတိထားစရောတွေ မကင်းပါ။ ဒီဆေးမှာ Heart attack or Stroke နှလုံးနဲ့ ဆိုင်တာကို အထူးသတိထားရတယ်။ NSAIDs တွေကနေ အစာအိမ်အနာ၊ သွေးယိုတာတွေက အများဆုံးဖြစ်တတ်တဲ့ ဘေးထွက်-ဆိုးကျိုးဖြစ်တယ်။ • Prescription Ibuprofen ဆေးလက်မှတ်နဲ့ဝယ်ရတာမျိုးကို Pain, Tenderness နာတာ၊ Swelling ရောင်တာ၊ Osteoarthritis အရိုးရောင်လို့နဲ့ Rheumatoid arthritis (ရူမက်တစ်) အဆစ်တောတွေမှာ တင်းခဲနေတာတွေ သက်သာစေဘို

• LSCS (CS) ဗိုက္ခြဲေမြးျပီးေနာက္ လင္-မယားအတူေနတာ တလခြဲ (၆) ပါတ္ေစာင့္ပါလို႔ ဆရာဝန္ အမ်ားဆံုးက အၾကံေပးပါတယ္။ • ခ်ဳပ္ရိုးလဲေကာင္း၊ ကေလးအေမလဲ ေနေကာင္းေနမွ ဒီရက္ကို ေျပာတာပါ။ • မဟုတ္ရင္ ၈-၁၂ ပါတ္ထိ ေစာင့္ရပါမယ္။ • အေနအထားလဲ ေရြးရင္ ေကာင္းပါတယ္။ • ရိုးရိုးလမ္းကေန ကေလးဖြါးျပီးေနာက္ ဘယ္ေတာ့ ျပန္ဆက္ဆံႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို ဆရာဝန္မဟုတ္သူေတြလဲ ေျဖတတ္ပါတယ္။ Folk wisdom လို႔ ေခၚတယ္။ သုေတသနလုပ္ေျပာရတာ မဟုတ္ဘူး။ • ကာယကံရွင္ အမ်ိဳးသမီးကို ဆံုးျဖတ္ေစသင့္တာ တရားမွ်တတယ္။ သူက ေစာႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ရတာပါ။ • ဒါ့ေၾကာင့္ ၃ ပါတ္လို႔ Williams Obstetrics က အၾကံျပဳတာရွိတယ္။ ေနာက္က်ခ်င္သူေတြလဲ ရွိပါတယ္။ • ခြဲေမြးတာ မဟုတ္ဘဲ ေမြးလမ္းကေန ေမြးေပမဲ့ Episiotyomy လမ္းေၾကာင္း ခ်ဲ႕ေမြးရတာ၊ Tear and repair လမ္းေၾကာင္း စုတ္လို႔ ခ်ဳပ္ရတာ၊ Forceps delivery ညႇပ္ဆြဲေမြးတာ၊ Vaccum ေလစုပ္ကရိယာသံုး ေမြးတာေတြကိုပါ ထည့္စဥ္းစားရမယ္။ • ေနာက္ျပီး Lochia လို႔ ေခၚတဲ့ ေမြးဖြါးျပီးဆင္းတာက အနီေရာင္ကေန ပန္းေရာင္ျဖစ္လာရင္ျပီး နည္းလာရင္ သိပ္ကိစၥမရွိေတာ့ပါ။ • ပံုမွန္အားျဖင့္ ၂ ပါတ္ ဆိုရင္ အဲလိုျဖစ္လာပါျပီ။ ဆင္းတာကမ်ားမယ္၊ အနံ႔အသက္ရွိမယ္၊ ဖ်ားေန

ကိုယ္ဝန္ ေနာက္ဆံုး ၃ လမွာ အအိပ္ပ်က္တာ မ်ားၾကတယ္။ ႏုေသးရင္ ေမးတဲ့သူ ေျပာသလိုဘဲ။ ကာယေရာ စိတ္ေရာ အေၾကာင္းခံေတြကေန အိပ္ေရးကို ဒုကၡေပးႏိုင္တယ္။ ၾကြက္တက္တာ။ ဆီးထသြားခ်င္တာ၊ အလြန္ေဆာ့တဲ့ အထဲက ကေလး၊ ကိုယ္ဝန္ အရြယ္အစား ၾကီးလာလို႔ ဘယ္-ညာလွည့္တိုင္း ႏိုးလာတာ၊ ခါးနာတာ၊ အိပ္မက္၊ ေမြးဖြါးရမွာကို ၾကိဳျပီး ေၾကာင့္က်စိတ္ဝင္တာ။ ၾကြက္တက္တာ သက္သာေအာင္ ေျခပိုင္း ေလ့က်င့္ခန္းလို လႈတ္ရွားမႈမ်ိဳး အျမဲလုပ္ပါ။ Calcium ေဆးေသာက္ေပးပါ။ အိပ္ရင္ တဖက္ေစာင္း၊ ဒူးေကြးအိပ္ပါ။ ခါးနာ သက္သာေအာင္ ေခါင္းအံုးပို လိုတဲ့ေနရာမွာ သံုးပါ။ ဆီးထမသြာရေအာင္ အိပ္ခါနီး ေရ-အရည္ (ေကာ္ဖီ၊ လဖက္ရည္) ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ။ ေန႔ခင္းမွာ ပုိေသာက္ဘို႔ မေမ့ပါနဲ႔။ Two-ply sheet with two glossy sides စပါယ္ရွယ္ အိပ္ယာခင္းသံုးပါ။ မအိပ္ခင္ တီဗြီၾကည့္တာ၊ စာဖတ္တာေတြထဲ စိတ္ထိခိုက္၊ အေႏွာင့္ အယွက္ ျပဳမွာေတြ ေရွာင္ပါ။ စိတ္ျငိမ္နည္း၊ ပုတီးစိတ္၊ တရားထိုင္၊ ခ်ည္ထိုး၊ ေရေႏြးခ်ိဳး၊ သာယာညင္သာတဲ့ ေတးဂီတ။ Food and Drug Administration (FDA) ကေန ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ လံုးဝစိတ္ခ်ရတဲ့ အိပ္ေဆးရယ္လို႔ အာမခံတာ မရွိေသးပါ။ • Benadryl နဲ႔ Ambien ေတြကို Class B medications လို႔ သတ္မွတ္ထားတ

(အာလ်ထွာ-ဆောင်း) ရိုက်စစ်ဆေးနည်းဟာ စိတ်ချရတယ်၊ အကုန်အကျ မများဘူး၊ တိကျတယ်လို့ လက်ခံထားကြတာမို့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်များအတွက် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သုံးကြတယ်။ ဘာတွေ သိချင်လို့ပါလဲ။ ၁။ ကိုယ်ဝန်ရှိတာ သေခြာသိမယ်။ သန္ဓေကိုဖုံးထားတဲ့ အိတ်ကလေး Gestational sac ကို ရက်သတ္ကပါတ် ၄ ပါတ်ခွဲမှာ စမြင်ရပြီ။ သန္ဓေဟာ သားအိမ်ထဲမှာ ရှိနေတာ ဟုတ်-မဟုတ်လဲ သေခြာသိနိုင်တယ်။ ၂။ ကိုယ်ဝန်ရှိစဉ် သွေးဆင်းရင် ပျက်လေမလား သိနိုင်တယ်။ ၆-၇ ပါတ်ဆိုရင် Doppler ultrasound နဲ့ ကလေး နှလုံးခုန်သံကို သိနိုင်ပြီ။ ဒါဆို ၉၅% မက ကိုယ်ဝန်က ကောင်းတယ်။ ကလေးနှလုံးခုန်သံဟာ ကိုယ်ဝန် အနု-အရင့် လိုက် ပြောင်းတယ်။ ၁ လခွဲတုန်းက ၁ မိနစ်မှာ ၉ဝ-၁၁ဝ ရှိတယ်။ ၉ ပါတ်ကစပြီး မွေးတဲ့အထိ ၁၄ဝ-၁ရဝ ရှိလာတယ်။ ၃။ ကိုယ်ဝန် ဘယ်လောက် ရင့်နေပြီလဲသိမယ်။ သန္ဓေသား အရွယ်အစားဟာ ရင့်လေ ကြီးလေဖြစ်တယ်။ (က) Crown-rump length (CRL) ခေါင်းထိပ်ကနေ အောက်ခြေအထိ ဘယ်လောက် ရှည်သလဲဆိုတာ ၇-၁၃ ပါတ်မှာ အတိအကျ သိရပြီ။ (ခ) Biparietal diameter (BPD) ခေါင်းဘေးနှစ်ဘက် အကွာအဝေး၊ ၁၁ ပါတ် မှာ ၂ဝ ကနေ မွေးတော့မယ်ဆိုရင် ၉ဝ-၁ဝဝ မီလီမီတာ ရှိတယ်။ (ဂ) Femur length (FL) ပေါင်အရှည် ၁၁ ပါတ်မှာ ၁၊ မွေးခါနီးရင်

ေမြးလာေတာ့မဲ့ကေလးရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ၾကိဳတင္သိခ်င္ရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကတည္းက စမ္းသပ္လို႔ရတာေတြရွိတယ္။ အကုန္လံုး မဟုတ္ေတာင္မွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္တဲ့ ကေလးရဲ႕ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို ၾကိျပီးသိထားႏိုင္တာမို႔ လိုတဲ့ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ထားႏိုင္မယ္။ ေမြးတဲ့အခါ၊ ေမြးျပီးေနာက္ သတိထားရမွာေတြလဲ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားႏိုင္တယ္။ ေမြးရာပါ လက္မခံႏိုင္ေလာက္တဲ့ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိေနတာဆိုရင္ တရားဝင္လုပ္ခြင့္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ ေနရာေတြမွာ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ျပစ္ႏိုင္တယ္။ 1. Human chorionic gonadotropin (hCG) ကိုယ္ဝန္ရွိျပီး အခ်င္းျဖစ္လာရင္ အခ်င္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ (hCG) ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္း ထြက္လာတယ္။ ေသြးကိုလဲ စစ္ႏိုင္တယ္။ ဆီးကိုလဲ စစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိဆီးစစ္တယ္ဆိုတာ ဒီေဟာ္မုန္း ပါေန-မေနစစ္ရတာျဖစ္တယ္။ ေ]ာ္မုန္း ရွိေနတာ သာမကဘဲ အနည္း-အမ်ားလဲ စစ္သင့္တယ္။ အမႊာကိုယ္ဝန္ဆိုရင္ မ်ားေနမယ္။ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ တခ်ိဳ႕ကိုစစ္ရင္ ဒီနည္းကိုပါ တြဲလုပ္ရတယ္။ Down syndrome (ေဒါင္းန္-ဆင္ဒရုမ္း) ေခၚတဲ့ ဦးေႏွာက္ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္နဲ႔ကေလး ရွိေနရင္ ဒီေဟာ္မုန္း မ်ားေနမယ္။ 2. Alphafetoprotein (AFP or triple) screening ေသြးကိုစစ္တယ္။ Fetal neural tube defects

(ကန်တော့) ကိုယ်ဝန်ရှိခြင်း လက္ခဏာတွေကို တချို့မှာ ဘာမှမခံစားရဘူး။ တချို့ကြ လူမမာကြီးလို အတော်ခံစားရတယ်။ ကိုယ်ဝန်ရှိခြင်း လက္ခဏာ (၂ဝ) ၁။ ရာသီမလာတော့ပါ၊ ဒါပေမဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီးသား မျိုးဥက သားအိမ် အတွင်းဆုံးလွှာကို လာပြီးတွယ်ကပ်ချိန်မှာ သွေးနဲနဲ စွန်းမယ်။ ဆီးစပ်နေရာကလဲ နာတာခံစားရနိုင်တယ်။ ရာသီလာလို့နာတာနဲ့ ခွဲခြားရမယ်။ မျိုးဥထွက်ချိန်ဆိုတာ (လလည်ရက်) နဲ့ ၆-၁ဝ ရက်မှာဖြစ်တယ်။ ၂။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကိုယ်ဝန်ရှိနေတယ်လို့ထင်ခြင်း၊ ၃။ ပျို့-အန်ခြင်း၊ အစားမစားချင်ဖြစ်လာခြင်း၊ ၄။ အတူနေချင်စိတ်် ပြောင်းလဲလာခြင်း၊ ၅။ ရင်သားနာခြင်း၊ ၆။ ရင်သား ပိုကြီးထွားလာခြင်း၊ ၇။ ရင်သား အရောင်ရင့်အဝိုင်းမှာ အသီးငယ်လေးတွေ ထွက်လာခြင်း၊ ရှိပြီးသားတွေက ပိုပြီးသိသာလာခြင်း၊ ၈။ ညှစ်ရင် နို့ရည်ကြည် နဲနဲထွက်နိုင်ခြင်း၊ ၉။ ဆီးခဏခဏသွားရခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင် အများစုက ၆-၈ ပါတ်မှာ ဖြစ်ကြတယ်။ ဆီးလမ်းပိုးဝင်တာ၊ ဆီးချိုရောဂါ နဲ့ ဆီးသွားစေတဲ့ဆေးတွေကြောင့်လဲ အဲလို ဆီးခဏခဏသွားချင်တာနဲ့ ခွဲခြားရမယ်။ ၁ဝ။ ချင်ခြင်းတပ်ခြင်း၊ ၁၁။ အားကုန်ခြင်း၊ ၁၂။ အသားအရေပြောင်းလဲလာခြင်း၊ ၁၃။ မတ်တတ်ရပ်လိုက်ရင် ခေါင်းမူးမယ်၊ သတိလစ်ချင်သလိုဖြစ်မယ်။ ၁၄။ ဆီး-သွေးစစ်လျ

မဂ္လာပါ (မဂၤလာပါ) ဆရာ အသက္က ၂၇ပါ ေယာက်ာ္ေလးပါ အိမ္ေထာင္မရွိပါဆရာ ႏွလုံးေရာဂါအခံေတာ့ ရွိပါတယ္ဆရာ cutter ျဖတ္ရင္းမ်က္လုံးထဲ သံစဝင္သြားၿပီးပြတ္မိရာမွ ေထာင့္စြန္း ကြဲသြားပါတယ္ဆရာ ေအာက္မ်က္ခမ္းစပ္ကိုလွန္ရင္အရမ္းနာက်င္ၿပီးစပ္ပါတယ္ဆရာ ျဖစ္တာ၃ရက္ရွိပါၿပီ ေငြေၾကးမတတ္နိုင္ေတာ့ ေဆးခန္းမျပနိုင္လို႔ပါဆရာ အႏၲာရယ္ (အႏၲာရာယ္ရွိ)  ရွိပါသလား ဘယ္လိုေဆးမ်ိဳး ေသာက္ရပါမလဲဆရာ ဘယ္လိုမ်က္စဥ္းမ်ိဳးခပ္ၿပီး ျပဳ႕မႈ (ျပဳမူ) ေနထိုင္ရပါမလဲဆရာ မ်က္စိမွာ အနက္ေရာင္အဝိုင္းေနရာက အေရးအၾကီးဆံုးျဖစ္တယ္။ အျဖဴေရာင္ေနရာ အေရးမၾကီးလွပါ။ မ်က္ခြံအထက္ေအာက္က တျခားအေရျပားေနလို သေဘာထားႏိုင္တယ္။ မ်က္စိထဲတခုခုဝင္ရင္ ေရမ်ားမ်ားနဲ႔ ေဆးရမယ္။ အတင္းမပြတ္ရ။ ဖံု၊ သစ္သားစ၊ သဲမႈန္စတာဝင္ရင္ မွန္ထဲၾကည့္ျပီး ကိုယ္တိုင္ အဝတ္စသန္႔သန္႔အစေထာင့္စြန္းေလးနဲ႔ ဖယ္ရွားႏိုင္တယ္။ သံစဆိုရင္ ပိုးသန္႔ထားတဲ့ အပ္အဖ်ားနဲ႔ ဖယ္ရမယ္။  Topical Lidocaine 4% ထံုေဆးမ်က္စဥ္း ၂-၃ စက္နဲ႔ရမယ္။ Ciprofloxacin Eye Drop ပိုးေသေဆးပါမ်က္စဥ္းတခုခုလိုမယ္။ မ်က္ခြံအတြက္ ပိုးေသဆးကို Tetracycline, Chloramphenicol Eye Ointment ေကာ္မ်က္စဥ္း တခုခု သံုးႏိုင္တယ္။ အနက္ေရာင္အဝိုင္းအတြက္ ပိုသတိထား

(ကန်တော့) ဆရာ သမီးက အခုကိုယ်ဝန်က ၅ လထဲမှာပါ။ ကလေးလှုပ်တာ ဘယ်အချိန်မှာလှုတ်တာလဲ သိချင်လို့ပါ။ အခုသမီးဗိုက်ထဲက တချက်တချက်လှုပ်တယ်ဆရာ။ အဲဒါကလေးလှုပ်တာလားဆရာ။ သမီးကသက်ဦးကလေးမို့ပါ။ ‘သားဦး’ လို့ရေးကြပါတယ်။ အမည်ကိုတော့ မောင်သက်ဦး၊ မသက်ဦး ရေးလို့ရတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တာ နောက်ဆုံးရာသီလာတဲ့ရက်ကနေ စတွက်ရင် ပျမ်းမျှ ရက်သတ္တပါတ်ပေါင်း (၄ဝ) ကြာတယ်။ (၃) လ စီ (၃) ပိုင်းခွဲခြားလေ့လာတယ်။ ပဌမ ၃ လ၊ ဒုတိယ ၃ လ နဲ့ တတိယ ၃ လ ဆိုပြီး အပိုင်းခွဲ မှတ်သားရတယ်။ 1. ပဌမ ၃ လဆိုတာ သန္ဓေစတည့်ချိန်ကနေ နောက် ၁၂ ပါတ်အထိခေါ်တယ်။ 2. ဒုတိယ ၃ လက ၁၃ ပါတ်ကနေ ၂၇ ပါတ်အထိ၊ 3. တတိယ ၃ လက ၂၈ ပါတ်ကနေ မွေးတဲ့အထိ။  ၁-၁၂ ပါတ် ကိုယ်ဝန် မိခင်လောင်းမှာ ဘာတွေပြောင်းလဲလာသလဲ။  • ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲတွေကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာ စနစ်တိုင်းလိုလိုမှာ အပြောင်းအလဲတွေ အများကြီးဖြစ်လာစေတယ်။  • လစဉ်ရာသီ မလာတော့ဘူး။ • စိတ်ပိုင်းရော ရုပ်ပိုင်းမှာပါပြောင်းလာတယ်။ • မောပန်းလွယ်မယ်။ • ရင်သား နာတယ်၊ ပိုကြီးထွားလာမယ်။ • နို့သီးထိပ်ဖျားလဲ သိသိသာသာဖြစ်လာမယ်။ • အစာမကျေသလိုဖြစ်လာမယ်။ ပျို့ချင်-အန်ချင်ဖြစ်မယ်။ • Morning sickness ခေါ်ကြတယ်။ စာတပုဒ်ရေးထားပါတယ်။  • အစားအစာ တမျ

ခိုမ်ားအား အစာျပ၍ အလစ္တြင္ တုတ္ႏွင့္ တအားကုန္ ရိုက္လိုက္ရာ မိမိလက္ကိုသာ ထိမိေသာဟူ၏။ တၾကိမ္တင္ထားျပီး။ ထပ္ပို႔သူ ေက်းဇူး။ ေဒါကၱာတင့္ေၾဆ

စကားအမျိုးအစားများ • အပြစ်ဖြစ်သောစကား၊ • ဝါကြွား၍ပြောသောစကား၊ • အနိုင်အထက်ပြောသောစကား • ချီးမွမ်းစကား။ စကားပုံများ • စကားကျွံသော် နုတ်မရ၊ • စကားစကား ပြောပါများ စကားထဲကဇာတိပြ၊ • စကားနောက် တရားပါ၊  • ဝစီဗေဒ ထိတိုင်းရှ၊ • နှုတ်ချို သျှိုတပါး၊  • နှုတ်ကောင်းလျှင် ပြည်စိုး၊ • နှုတ်ကြောင့်သေ လက်ကြောင့်ကြေ၊  ဝစီဒုစရိုက် (၄) ပါး  (၁) မုသာဝါဒါ = မဟုတ်မမှန်သောစကားကို ပြောဆိုခြင်း၊  (၂) ပိသုဏဝါစာ = သူနှစ်ဦးအချစ်ကို ပျက်အောင် ကုန်းချောခြင်း၊ (၃) ဖရုသာဝါစာ = ကြမ်းတမ်းသဖြင့် နားမခံသာတဲ့စကားကို ပြောဆိုခြင်း၊ (၄) သမ္ဗပ္ပလာပဝါစာ = နိဗ္ဗာန်မှ ဖီလာဖြစ်သော သိမ်ဖျဉ်းသောစကားကို ပြောဆိုခြင်း၊ စကားအရာ အင်္ဂါ ၁ဝ ပါး (၁) ကာလဝါဒီ = ပြောဆိုချိန်ပြောခွင့်သင့်မှ ပြောဆိုခြင်း၊  (၂) ဘူတဝါဒီ = ဟုတ်မှန်သော စကားကိုသာ ပြောဆိုခြင်း၊  (၃) ဓမ္မဝါဒီ = တရားနှင့်စပ်သည်ကိုသာ ပြောဆိုခြင်း၊  (၄) အတ္တဝါဒီ = အကျိုးနဲ့စပ်သည်ကိုသာ ပြောဆိုခြင်း၊  (၅) ပိယဝါဒီ = ချစ်ဖွယ်သော စကားကိုသာ ပြောဆိုခြင်း၊  (၆) မိဟိတပုဗ္ဗဘာဏီ = ပြုံးရွှင်ခြင်း၊ကို ရှေးဦးပြု၍ ပြောဆိုခြင်း၊  (၇) မိတဘာဏီ = မပိုမလွန်ချင့်ချိန်၍ ပြောဆိုခြင်း၊  (၈) အတုရိတဝါဒီ = အဆောတလ

၁။ မဂၤလာပါဆရာ သမီးအသက္က ၂၃ ပါဆရာ။ Oramin F ေသာက္ပါတယ္ဆရာ အဲ့ေဆးေသာက္ရင္ အသားရည္ စိုျပီးႏုပ်ိဳတယ္လို႔ေျပာၾကလို႔ပါဆရာ။ တီဗြီမွာ ႏုပ်ိဳလင္းလက္စြမ္းအင္ထက္အမ်ိဳးသမီးတိုင္းအတြက္ oramin F ဆိုျပီး ေျပာထားပါတယ္ဆရာ။ oramin G က ႏုပ်ိဳတာလား oraminF ကႏုပ်ိဳျပီးအသားစိုေျပထားလားသိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ ၂။ မဂၤလာပါဆရာရွင့္။ က်မအသက္က ၃၁နွစ္ပါဆရာ။ အိမ္ေထာင္မျပဳရေသးပါဘူး။ အပ်ိဳစင္အစစ္တေယာက္ဆရာ။ သူမ်ားေတြက အသက္ၾကီးရင္ သားသမီးမထြန္းကားနိုင္ဘူးေျပာလို ့Oramin F ကိုေသာက္တဲ့။ သားအိမ္က်န္းမာမွ ရတာတဲ့။ အဒါဟုတ္ပါလားဆရာ ရိုေသေလးစားပါတယ္ဆရာ။ အျခား ဘာေဆးကိုမွီဝဲစားသုံးသင့္ပါလည္းဆရာ။ ၃။ ဆရာ ခ်စ္သူက အသားအေရလွေအာင္ စီဗစ္နဲ႔ ငါးၾကီးဆီဆိုတာမ်ိဳးနဲ႔တြဲေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ အဲ့လိုမ်ိဳးေရာ ေသာက္လို႔ရပါသလားဆရာ။ Oramin F နဲ႔တြဲေသာက္လို႔ရပါသလားဆရာ။ အသားအေရလွျပီး အားရွိေအာင္လို႔ပါဆရာ။ ၄။ နာမည္ၾကီးေခတ္စားေနတဲ့ Oramin F တို႔လို သံဓာတ္အားေဆးေသာက္ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ပါ တိုးလာတတ္ပါသလားရွင့္။ ၄။ ဆရာရွင္ OBIMIN AZ က ကိုယ္ဝန္တလကေန စေသာက္လို႔ရပါသလားရွင့္။ ခဏခဏေမးပါတယ္။ သားအိမ္က်န္းမာေရး၊ အသားအေရလွေအာင္၊ သံဓာတ္အားေဆး၊ ကိုယ္ဝန္အတြက္ေမးတဲ့ နမူနာသာျဖစ္တယ

ဆရာ အင္ဒီးယားမွာ ေျပာင္းကို ဘယ္လိုစားၾကပါသလဲ။ • ဆရာေမးတာကို ကြ်န္ေတာ့္ဆရာကေတာ္ကိုေမးျပီး ေရးပါရေစ။ • ေျပာင္းမံႈ႔ကို ဂ်ံဳနဲ႔လုပ္တဲ့အစာေတြလုပ္သလို သံုးပါတယ္။ ရိုတီး (အိုးကင္းပူတိုက္)၊ ပူရီ (ဆီနည္းနည္းနဲ႔ေက်ာ္)၊ ပလာတာ (ပရာထာ)။ • ေျပာင္းမံႈ႔ + ဂ်ံဳမံႈ႔ + ဆန္မံႈ႔ + ဘာလီမံႈ႔ + ဆတ္မံႈ႔ ဆတူေရာျပီး ‘ပရက္ရွာကြတ္ကာ’ ထဲမွာ ျပဳတ္တယ္။ အမွန္က အမံႈမျဖစ္ေသးတဲ့အရြယ္အစား၊ ‘ဂရင္ညဴးလ္’ အဆင့္ျဖစ္တယ္။ အသီးတမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေစ့အဆံတမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေရာစားၾကတယ္။ • ‘ကြန္းဖလိပ္’ ေျပာင္းမံႈ႔ကိုေတာ့ မနက္စာအျဖစ္ ႏြားႏို႔နဲ႔ေရာျပီးစားေသာက္တယ္။ အဲတာကေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ‘ဘရိတ္ဖတ္စ္’ ျဖစ္တယ္။ ေဟာ္တယ္တိုင္းမွာလဲ အဲတာရတယ္။ ပံုစံ၊ အေရာင္အေသြး၊ အရြယ္မ်ိဳးစံုနဲ႔လုပ္တယ္။ • ကေလးေတြအတြက္ျဖည့္စြက္စာကိုလဲ Rice cereal, Oatmeal cereal, Barley cereal အမံႈ႔စံုနဲ႔လုပ္တယ္။ • ေျပာင္းဖူးမွာေတာ့ ထြက္တဲ့နယ္အလိုက္ ေကာင္းတာနဲ႔ ပိုေကာင္တာမတူၾကပါ။ အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ကေန မွာရတယ္။ ‘မီဇိုရမ္’ ကလာတဲ့ေျပာင္းဖူးထက္ ‘မဏီပူ’ နယ္စပ္ကလာတာက ပိုေကာင္းတယ္။ ‘ဇုိမီး’ ေတြ လုပ္တာက ေျပာင္းဖူးကို ၾကပ္တင္လိုက္ေသးတယ္။ • ကြ်န္ေတာ့္ ဒုတိယေျမးေတာင္ နယ္စပ္ေျပာင္းဖူးက

  ေရတထမ္း ၃ိ ေပးမလား ဗိုလ္ႀကီး ပို႔ေပးသူ ေက်းဇူး ေဒါက္တာတင့္ေဆြ