Manchu မန္ခ်ဴး
ကေန႔ကာလမွာ မန္ခ်ဴးလူမ်ိဳးအမ်ားစုက တရုပ္ျပည္မွာေနၾကတယ္။ 10,410,585 ဆယ္သန္းေက်ာ္ရွိတယ္။
မန္ခ်ဴးမင္းဆက္ဟာ တရုပ္ျပည္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးမင္းဆက္ျဖစ္တယ္။ ကြင္မင္းဆက္လို႔လည္း ေခၚတယ္။ Pinyin Manzu လို႔လည္း ေခၚတယ္။ မန္ခ်ဴးမင္းဆက္လက္ထက္ တရုပ္ျပည္ၾကီးဟာ ၃ ဆၾကီးမားလာခဲ့တယ္။ လူဦးေရ သန္း ၁၅၀ ကေန ၄၅၀ အထိရွိလာတယ္။ တရုပ္လူမ်ိဳးေတြႊျပင္ တရုပ္မဟုတ္တဲ့လူမ်ိဳးေတြပါ ေရာေႏွာေနထိုင္ၾကတယ္။
Qing dynasty ကြင္မင္းဆက္ကို ၁၆၃၆ ခုႏွစ္မွာ မန္ခ်ဴးေတြကတည္ေထာင္တာျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာျပည္မွာ ဒုတိယအင္းဝေခတ္ (၁၄၉၇ မွ ၁၆၅၁) မွာျဖစ္တယ္။
Manchuria မန္ခ်ဴးရီးယားေဒသဟာ ကေန႔တရုပ္ျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းမွာတည္ရွိတယ္။ ၁၆၄၄ ခုႏွစ္မွာ ေဘဂ်င္းျမိဳ႕ေတာ္ကို Li Zicheng ကသိမ္းယူျပီး Ming မင္မင္းဆက္ တည္ေထာင္တယ္။ မန္ခ်ဴးေတြဆီက အကူအညီ ရယူတယ္။ မန္ခ်ဴးေတြကအခြင့္ေကာင္းယူျပီး တရုပ္ျပည္ၾကီးကို သိမ္းယူလိုက္တယ္။ မင္မင္းဆက္ကိုလည္း ဆက္သံုးလို႔ တည္ျငိမ္မႈရတယ္။ ထိပ္တန္းအရာရွိတဝက္က မန္ခ်ဴးေတြသာျဖစ္တယ္။ ရုရွားနဲ႔လည္း စစ္ျဖစ္တယ္။ မြန္ဂိုနဲ႔လည္း စစ္ျဖစ္တယ္။ အျပင္မြန္ဂို၊ တိဘက္၊ နီေပါနဲ႔ တာကစ္စတန္ေတြကိုပါသိမ္းယူခဲ့တယ္။
အင္အားနည္းတဲ့ဘုရင္ေတြလက္ထက္မွာ အင္အားခ်ိနဲ႔လာတယ္။ ပုန္ကန္မႈေတြရွိလာတယ္။ လာဘ္စားမႈေတြ ထူေျပာလာတယ္။ Opium War (1839–42) ပဌမဘိန္းစစ္၊ Anglo-French War (1856–58) အဂၤလိပ္-ျပင္သစ္စစ္၊ Sino-Japanese War (1894–95) တရုပ္-ဂ်ပန္စစ္၊ Boxer Rebellion (1900) ေဘာက္ဆာသူပုန္ေတြမွာ တရုပ္က ရွံဳးတယ္။
၁၉၀၀ ေက်ာ္ေတာ့ ေတာ္လွန္းေရးအုပ္စုေတြအင္အားေကာင္းလာတယ္။ ၁၀-၁၀-၁၉၁၁ မွာ ရီပတ္ဘလစ္ ေတာ္လွန္ေရး စတယ္။ Xuantong (Puyi) ဖူးယီ ဧကရာဇ္ နန္းက်တယ္။ Yuan Shikai ယြန္ရွိကိုင္ တက္လာတယ္။
ဟန္တရုပ္လူမ်ိဳး၊ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးနဲ႔ ကိုရီးယားလူမ်ိဳးေတြဟာ မ်ိဳးဗီဇအရ ဆက္ႏြယ္ေနတယ္။ ကိုရီးယားလူမ်ိဳးနဲ႔ ဟန္တရုုပ္နီးစပ္မႈက ဟန္တရုပ္လူမ်ိဳး နဲ႔ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးနီးစပ္မႈထက္ပိုတယ္။
မန္ခ်ဴးလူမ်ိဳးေတြကို Tunguska ေခၚ အေရွ႕ေျမာက္တရုပ္လူမ်ိဳးလို႔ေခၚတယ္။ Jurchens လို႔လည္းေခၚတယ္။ ကေန႔ တရုပ္ျပည္မွာ ပဥၥမေျမာက္အမ်ားဆံုးလူမ်ိဳးစုျဖစ္တယ္။ Han ဟန္က ပဌမ၊ Zhuang ေဇာင္းက ဒုတိယ၊ Uighurs အူရီဂါက တတိယနဲ႔ Hui ေဟြလူမ်ိဳးစုက စတုတၲ။
၁၉၃၉-၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ဒုတိယကမာၻစစ္တြင္းက ဂ်ပန္ဘုရင့္တပ္မေတာ္မွာ မန္ခ်ဴးလူမ်ိဳးေတြ ပါ မပါ မွတ္တမ္းမေတြ႔ေသးပါ။
၁၉၁၁ ကေန ၁၉၃၁ အထိ မန္ခ်ဴရီးယားဟာ တရုပ္ျပည္ထဲကျဖစ္တယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ဂ်ပန္ကလႊမ္းမိုးထားတယ္။ ေဒသခံနယ္စားပယ္စာေတြကာဂ်ပန္ရဲ႕ ၾသဇာခံေတြ။ ဂ်ပန္ေတြက အျပင္မန္ခ်ဴးရီးယားထိပိုင္တယ္။ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္ ရုရွား ေတာ္လွန္ေရး မတိုင္မီထိသာျဖစ္ျပီး ၁၉၂၅ ကစျပီး ရုရွားလက္ေအာက္ေရာက္သြားတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃၀-၁၂-၂၀၂၀
Comments
Post a Comment