Health Profile of our country မြန်မာနိုင်ငံကျန်းမာရေးအခြေအနေ

၂၈-၈-၂၀၂၂ သတင်း - ပြင်ဦးလွင်မြို့ရှောင်လမ်းတွင် တွဲကားနှင့်ခြောက်ဘီးကား တိုက်မှုဖြစ်၊ လူ ၉ ဦး သေဆုံး 

၂၇-၉-၂၀၁၆ သတင်း - မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်နဲ့ မွေးဖွားစဉ်ကာလ မိခင်သေဆုံးမှုနှုန်းက အရှေ့တောင်အာရှဒေသမှာ ဒုတိယ အမြင့်ဆုံးဖြစ်နေပြီး ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာမူဝါဒတွေ လိုအပ်နေပြီလို့ ကုလသမဂ္ဂက ပြောဆိုလိုက်။

ကမာ္ဘ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး၏ ၂ဝ၁၄ စာရင်းအရ ရောဂါဖြင့်သေဆုံးရမှုပေါင်းနှင့် %

1. Stroke ဆထုပ်လေဖြတ်ခြင်း 56,224 - 14.14%

2. Influenza and Pneumonia တုပ်ကွေးနှင့်နူမိုးနီးယား 40,503 - 10.19%

3. Coronary Heart Disease နှလုံးသွေးကြောရောဂါ 30,018 - 7.55%

4. Tuberculosis တီဘီ 25,455 - 6.40%

5. Lung Disease အဆုပ်ရောဂါ 19,248 - 4.84%

6. Liver Disease အသည်းရောဂါ 15,466 - 3.89%

7. Diabetes Mellitus ဆီးချို 14,431 - 3.63%

8. Asthma ပန်းနာ 13,297 - 3.34%

9. Diarrhoeal diseases ဝမ်းလျှောရောဂါများ 11,443 - 2.88%

10. HIV/AIDS 11,390 - 2.86%

11. Other Injuries အခြားထိခိုက်ဒဏ်ရာ 10,074 - 2.53%

12. Kidney Disease ကျောက်ကပ်ရောဂါ 9,708 - 2.44%

13. Low Birth Weight မွေးစအလေးချိန်မပြည့်ခြင်း 9,635 - 2.42%

14. Hypertension သွေးတိုး 8,863 - 2.23%

15. Violence အကြမ်းဖက်မှု 8,092 - 2.03%

16. Lung Cancers အဆုပ်ကင်ဆာ 7,535 - 1.89%

17. Road Traffic Accidents လမ်းပေါ်မတော်တဆဖြစ်မှု 7,281 - 1.83%

18. Falls လိမ့်ကျမှု 7,261 - 1.83%

19. Suicide မိမိကိုယ်ကိုသတ်သေမှု 6,558 - 1.65%

20. Birth Trauma မွေးဖွါးစဉ်ထိခိုက်မှု 6,093 - 1.53%

21. Liver Cancer အသည်းကင်ဆာ 4,645 - 1.17%

22. Stomach Cancer အစာအိမ်ကင်ဆာ 4,607 - 1.16%

23. Congenital Anomalies မွေးရာပါချို့ယွင်းမှု 4,508 - 1.13%

24. Oral Cancer ခံတွင်းကင်ဆာ 4,478 - 1.13%

25. Meningitis ဦးနှောက်အမြှေးရောင် 4,348 - 1.09%%

26. Drownings ရေနစ် 4,292 - 1.08%

27. Rheumatic Heart Disease ရူမက်တစ်နှလုံးရောဂါ 4,008 - 1.01%

28. Oesophagus Cancer အစာမျိုပြွန်ရောဂါ 3,201 - 0.80%

29. Cervical Cancer သားအိမ်ဝကင်ဆာ 2,997 - 0.75%

30. Colon-Rectum Cancers အူမကြီးကင်ဆာ 2,876 - 0.72%

31. Malaria ငှက်ဖျား 2,868 - 0.72%

32. Breast Cancer ရင်သားကင်ဆာ 2,791 - 0.70%

33. Peptic Ulcer Disease လေနာရောဂါ 2,575 - 0.65%

34. Malnutrition အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း 2,538 - 0.64%

35. Fires မီးလောင်ခြင်း 2,488 - 0.63%

36. Inflammatory/Heart နှလုံးရောင်ခြင်း 2,416 - 0.61%

37. Measles ဝက်သက်ရောဂါ 2,202 - 0.55%

38. Maternal Conditions စိတ်ရောဂါများ 1,909 - 0.48%

39. Leukemia လူကီးမီးယားသွေးကင်ဆာ 1,757 - 0.44%

40. Endocrine Disorders ဟော်မုန်းရောဂါများ 1,613 - 0.41%

41. War စစ်ပွဲ 1,538 - 0.39%

42. Lymphomas လင်ဖိုးမားအကျိတ်ကင်ဆာ 1,533 - 0.39%

43. Epilepsy အတက်ရောဂါ1,300 - 0.33%

44. Ovary Cancer မျိုးဥအိမ်ကင်ဆာ 1,033 - 0.26%

45. Syphilis ဆစ်ဖလစ် 947 - 0.24%

46. Skin Disease အရေပြားရောဂါ 802 - 0.20%

47. Appendicitis အူအတက်ရောင်ခြင်း 771 - 0.19%

48. Pancreas Cancer သရက်ရွက်ကင်ဆာ 770 - 0.19%

49. Drug Use မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲမှု 732 - 0.18%

50. Prostate Cancer ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ 597 - 0.15%

၂၇-၉-၂၀၁၆ သေဆုံးရသည့်ရောဂါများ ဖြစ်နှုန်းနှင့် ကမာ္ဘ့အဆင့် (ဂဏန်းနည်းလျှင် ဆိုးသည်)

1. Stroke ဆထုပ်လေဖြတ်ခြင်း 153.81 - 19 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

2. Influenza and Pneumonia တုပ်ကွေးနှင့်နူမိုးနီးယား 103.89 - 38

3. Coronary Heart Disease နှလုံးသွေးကြောရောဂါ 81.69 - 100

4. Tuberculosis တီဘီရောဂါ 59.05 - 19 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

5. Lung Disease အဆုပ်ရောဂါ 54.77 - 8 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

6. Diabetes Mellitus ဆီးချိုရောဂါ 37.65 - 59

7. Liver Disease အသည်းရောဂါ 34.48 - 18 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

8. Asthma ပန်းနာရောဂါ 34.30 - 2 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

9. Diarrhoeal diseases ဝမ်းလျှောရောဂါ 25.64 - 51

10. Hypertension သွေးတိုးရောဂါ 23.80 - 32

11. Kidney Disease ကျောက်ကပ်ရောဂါ 23.74 - 19

12. Other Injuries အခြားထိခိုက်ဒဏ်ရာများ 20.97 - 37

13. HIV/AIDS 20.67 - 52

14. Low Birth Weight မွေးစအလေးချိန်မပြည့်ခြင်း 19.43 - 34

15. Lung Cancers အဆုပ်ကင်ဆာများ 18.98 - 61

16. Falls အမြင့်မှကျခြင်း 18.03 - 11 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

17. Violence အကြမ်းဖက်မှု 15.29 - 29

18. Road Traffic Accidents လမ်းပေါ်မတောတဆဖြစ်မှု 14.56 - 97

19. Suicide မိမိကိုယ်ကိုသတ်သေခြင်း 13.02 - 42

20. Birth Trauma ကလေးမွေးစဉ်ထိခိုက်မှု 12.29 - 51

21. Cervical Cancer သားအိမ်ဝကင်ဆာ 12.27 - 62

22. Stomach Cancer အစာအိမ်ကင်ဆာ11.18 - 39

23. Breast Cancer ရင်သားကင်ဆာ 11.08 - 130

24. Liver Cancer အသည်းကင်ဆာ 10.94 - 31

25. Oral Cancer ခံတွင်းကင်ဆာ 10.55 - 4 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

26. Rheumatic Heart Disease ရူမက်တစ်ရောဂါ 9.37 - 25

27. Meningitis ဦးနှောက်မြှေးရောင် 9.20 - 43

28. Congenital Anomalies မွေးရာပါချို့ယွင်မှု 9.13 - 68

29. Drownings ရေနစ်ခြင်း 8.39 - 29

30. Oesophagus Cancer အစာမျိုပြွန်ကင်ဆာ 7.21 - 26

31. Colon-Rectum Cancers အူမကြီးကင်ဆာ 7.13 - 89

32. Peptic Ulcer Disease လေနာရောဂါ 6.66 - 38

33. Malnutrition အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း 6.21 - 61

34. Malaria ငှက်ဖျား 5.90 - 45

35. Inflammatory/Heart နှလုံးရောင်ခြင်း 5.87 - 109

36. Fires မီးလောင်ခြင်း 5.42 - 52

37. Measles ဝက်သက်ရောဂါ 4.42 - 13 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

38. Prostate Cancer ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ 4.30 - 156

39. Ovary Cancer မျိုးဥအိမ်ကင်ဆာ 4.18 - 86

40. Leukemia လူကီးမီးယားသွေးကင်ဆာ 3.84 - 86

41. Lymphomas လက်ဖိုးမားအကျိတ်ကင်ဆာ 3.72 - 113

42. Endocrine Disorders ဟော်မုန်းမူမမှန်ခြင်း 3.69 - 112

43. Maternal Conditions စိတ်ရောဂါများ 3.36 - 61

44. War စစ်ပွဲ 2.79 - 13 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

45. Epilepsy အတက်ရောဂါ 2.59 - 71

46. Skin Disease အရေပြားရောဂါ 2.00 - 81

47. Syphilis ဆစ်ဖလစ် 1.93 - 34

48. Pancreas Cancer သရက်ရွက်ကင်ဆာ 1.85 - 121

49. Appendicitis အူအတက်ရောင်ခြင်း 1.82 - 28

50. Bladder Cancer ဆီးအိမ်ကင်ဆာ 1.50 - 111

၂၇-၉-၂၀၁၆ ကင်ဆာအမျိုးမျိုး လူတသိန်းမှာဖြစ်နှုန်း နှင့် ကမာ္ဘ့အဆင့်

1. Lung Cancers အဆုပ်ကင်ဆာများ 18.98 61

2. Cervical Cancer သားအိမ်ဝကင်ဆာ 12.27 62

3. Stomach Cancer အစာအိမ်ကင်ဆာ 11.18 39

4. Breast Cancer ရင်သားကင်ဆာ 11.08 130

5. Liver Cancer အသည်းကင်ဆာ 10.94 31

6. Oral Cancer ခံတွင်းကင်ဆာ 10.55 4 (အနီရောင် = ဆိုးသည်)

7. Oesophagus Cancer အစာမျိုပြွန်ကင်ဆာ 7.21 26

8. Colon-Rectum Cancers အူမကြီးကင်ဆာ 7.13 89

9. Prostate Cancer ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ 4.30 156 (အပြာရောင် = သက်သာသည်)

10. Ovary Cancer မျိုးဥအိမ်ကင်ဆာ 4.18 86

11. Leukemia လူကီးမီးယားသွေးကင်ဆာ 3.84 86

12. Lymphomas လက်ဖိုးမားအကျိတ်ကင်ဆာ 3.72 113

13. Pancreas Cancer သရက်ရွက်ကင်ဆာ 1.85 121

14. Bladder Cancer ဆီးအိမ်ကင်ဆာ 1.50 111

15. Other Neoplasms တခြားကင်ဆာများ 1.36 136

16. Uterine Cancer သားအိမ်ကင်ဆာ 1.00 148 (အပြာရောင် = သက်သာသည်)

17. Skin Cancers အရေပြားကင်ဆာ 0.80 137

WHO: 3-2-2022 - The most common in 2020 (in terms of new cases of cancer) were: ကင်ဆာလူနာသစ်တွေ့ရှိမှု

1. breast (2.26 million cases) ရင်သားကင်ဆာ

2. lung (2.21 million cases) အဆုပ်ကင်ဆာ

3. colon and rectum (1.93 million cases) အူမကြီးကင်ဆာ

4. prostate (1.41 million cases) ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ

5. skin (non-melanoma) (1.20 million cases) အရေပြားကင်ဆာ

6. stomach (1.09 million cases) အစာအိမ်ကင်ဆာ

The most common causes of cancer death in 2020 were: ကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးရမှု

1. lung (1.80 million deaths) အဆုပ်ကင်ဆာ

2. colon and rectum (916 000 deaths) အူမကြီးကင်ဆာ

3. liver (830 000 deaths) အသည်းကင်ဆာ

4. stomach (769 000 deaths) အစာအိမ်ကင်ဆာ

5. breast (685 000 deaths) ရင်သားကင်ဆာ

မြန်မာပြည်မှာ -

- ဆထုပ်လေဖြတ်ခြင်း၊ တုပ်ကွေးနှင့်နူမိုးနီးယား၊ နှလုံးသွေးကြောရောဂါ၊ တီဘီရောဂါနဲ့ အဆုပ်ရောဂါတွေကြောင့် သေဆုံးရတာ များတယ်။

- ခံတွင်းကင်ဆာအဖြစ်များလွန်းပြီး၊ အမျိုးသမီးသားအိမ်ကင်ဆာ (သားအိမ်ဝကင်ဆာမဟုတ်) နဲ့ အမျိုးသား ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ အဖြစ်နည်းတယ်။

- တီဘီရောဂါ၊ အဆုပ်ရောဂါ၊ အသည်းရောဂါ၊ ပန်းနာရောဂါ၊ အမြင့်မှကျခြင်း၊ ဝက်သက်ရောဂါ နဲ့ စစ်ပွဲတွေကနေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခြင်းတွေက အဖြစ်များအဆိုးစာရင်းထဲမှာပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ ဘယ်အကြောင်းအရာမဆို လေ့လာသုတေသနပြုမှု အလွန်နည်းတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဆေးသုတေသနအချက်အလက်တွေ ရလေ့မရှိပါ။ အစိုးရကနေထုတ်တိုင်းလည်း မှန်ကန်မှုက စိတ်မချရပါ။ မဆလ ခေတ်ကနေ အခုထိ သုတေသနလုပ်တာ နည်းလွန်းတယ်။ အကောင်း-အဆိုး၊ တိုးတက်မှု-ကျဆင်းမှုကို ပြောရတာ ခက်တယ်။ 

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ