Virus survival ဗိုင်းရပ်စ်များသည် အပြင်မှာ မည်မျှကြာကြာ အသက်ရှင်နေသနည်း

(၁)

ကွန်မင့်တခု = ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသည် လေထုတွင် အသက်မရှင်နိုင်ပါ ဥပမာ ကီုရီုနာ ဗိုင်းရပ်စ် ခွေးရူးရောဂါ HIV အစရှိသော ပိုးတို့သည် သတ္တဝါတစ်မျိုးမျိုး၏ အသက်ရှိစဥ်ကာလသာ အသက်ရှင်ပြန့်ပွားနိုင်ပါသည် ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါရှိသော သတ္တဝါသေဆုံးသွားပါက ဗိုင်းရပ်စ်ပီုးပါ သေဆုံးသွားသည်ဟု သိရပါသည်ဆရာ အမှားရှိလျှင် ခွင့်လွှတ်ပါ။

ဗိုင်းရပ်တွေ ပြင်ပမှာ အသက်ရှင်နိုင်စွမ်း သုတေသန တင်ပြထားပါတယ်။ မတူကြပါ။

ဗိုင်းရပ်စ်သည် လူသေကောင်တွင် မည်မျှကြာကြာ အသက်ရှင်နေသနည်း

COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်သည် ရောဂါကူးစက်မှု၏ကြာချိန်ကို အပြည့်အဝ မသတ်မှတ်ရသေးသော်လည်း သေဆုံးပြီးသည့်အချိန်အတောအတွင်း သေဆုံးသွားသူများ၏ ခန္ဓာကိုယ်တွင် ဆက်လက်ရှိနေနိုင်သည်။ 

၁။ ဗိုင်းရပ်စ်၏တည်မြဲမှု

လေ့လာမှုများအရ SARS-CoV-2 ဗိုင်းရပ်စ်သည် လူသေအလောင်းများတွင် ရက်အတော်ကြာနှင့် သေဆုံးပြီးနောက် ရက်သတ္တပတ်များစွာကြာသည်အထိ တွေ့ရှိခဲ့သည်။

လေ့လာမှုတခုအရ သေဆုံးပြီး ၁၃ ရက်အကြာတွင် လူသေအလောင်းများတွင် ကူးစက်နိုင်သော ဗိုင်းရပ်စ်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

နောက်ထပ်လေ့လာမှုတခုက အလောင်းကို ခွဲစိပ်ကုသပြီး ၁၇ ရက်အထိ အဆုတ်တသျှူးမှာ ကူးစက်တဲ့ဗိုင်းရပ်စ်ကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဗိုင်းရပ်စ် ဂျီနိုမ်ကို တရှူးများတွင် ရက်ပေါင်း ၃၀ ကျော်တိုင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်းသည် ရောဂါပိုးကူးစက်မှုကို ညွှန်ပြနေခြင်းမရှိပေ။

၂။ ကူးစက်မှု

ဗိုင်းရပ်စ်သည် ဆက်ရှိနေနိုင်သော်လည်း ၎င်း၏ ကူးစက်နိုင်မှု (ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်မှု) သည် အချိန်နှင့်အမျှ လျော့နည်းလာသည်။

သုတေသနပြုချက်များအရ လူသေအလောင်းမှ ကူးစက်နိုင်ခြေသည် အသက်ရှင်နေသူတဦးထက် နည်းပါးသည်။

ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှု အထွတ်အထိပ်ရောက်သောအခါတွင် ရောဂါပိုးကူးစက်မှု အမြင့်ဆုံးဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိသည်။ 

၃။ သက်ရောက်မှုများ

တွေ့ရှိချက်များသည် COVID-19 ဖြင့် သေဆုံးသွားသော လူတဦးချင်းစီ၏ ရုပ်အလောင်းများကို ကိုင်တွယ်ရာတွင် သင့်လျော်သော ကူးစက်မှု ထိန်းချုပ်ရေး အစီအမံများ လိုအပ်ကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြသည်။

ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းနှင့် ရင်ခွဲရုံဝန်ထမ်းများသည် ကွယ်လွန်သူများကို ကိုင်တွယ်ရာတွင် တကိုယ်ရည် အကာအကွယ်ပစ္စည်း (PPE) ဝတ်ဆင်ခြင်းကဲ့သို့သော ကြိုတင်ကာကွယ်မှုများ ပြုလုပ်သင့်သည်။

၄။ အရေးကြီးသော ထည့်သွင်းစဉ်းစားချက်များ

ကူးစက်မှုကြာချိန်အတိအကျနှင့် လူသေအလောင်းများတွင် ဗိုင်းရပ်စ်ရှင်သန်မှုကို လွှမ်းမိုးနိုင်သည့်အချက်များကို ဆုံးဖြတ်ရန် နောက်ထပ်သုတေသနပြုရန် လိုအပ်ပါသည်။

ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးရိုးဗီဇပစ္စည်း ပါဝင်မှုနှင့် အသက်ရှင်၍ ကူးစက်နိုင်သော ဗိုင်းရပ်စ် ရှိနေခြင်းအကြား ပိုင်းခြားရန် အရေးကြီးပါသည်။

သေဆုံးသူတဦးထံမှ ကူးစက်နိုင်ခြေကို COVID-19 ကူးစက်ရောဂါ တခုလုံးတွင် အဓိကအချက်အဖြစ် မယူဆပါ။ 

HIV သည် ခန္ဓာကိုယ် အပြင်ဘက်တွင် ကြာရှည်စွာ မရှင်သန်နိုင်ဘဲ နာရီပိုင်းအတွင်း ကူးစက်နိုင်မှု လျော့နည်းသွားသည်။ ဗိုင်းရပ်စ်သည် အလွန်နုနယ်ပြီး လေ၊ အပူနှင့် ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်ကဲ့သို့သော ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အကြောင်းအချက်များကြောင့် အလွယ်တကူ အသက်မသွင်းနိုင်ပါ။ HIV ပိုးသည် ဓာတ်ခွဲခန်းအခြေအနေများတွင် ရက်အနည်းငယ်ကြာ ရှင်သန်နိုင်သော်လည်း သို့မဟုတ် အအေးခန်းတွင် ထားရှိထားသော်လည်း သွေးခြောက်တွင် ဗိုင်းရပ်စ်များ၏ အာရုံစူးစိုက်မှု နည်းပါးပြီး ၎င်းတို့သည် များသောအားဖြင့် ပျက်စီးသွားကာ ၎င်းတို့ကို ကူးစက်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။

(၂)

Coronavirus Survival ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဘယ်မှာဘယ်လောက်ကြာရှင်နိုင်သလဲ 

ဆရာရှင့် ကျွန်မအမျိုးသား Covid 19 ကူးစက်ခံရပါတယ် အခန်းမှာဘဲသုံးရက်လောက် ဆေးရုံးကုတင် မအားတဲ့အတွက် ကျွန်မကိုယ်တိုင်ပြုစုရပါတယ်ဆရာကျွန်မသိချင်တာက သူ့အသုံးအဆောင်ပစွည်း သူနေခဲ့တဲ့နေရာကို ပိုးသတ်ဆေးမဖြန်းရင် ရောဂါပိုးတွေက ဆက်လက်အသက်ရှင်နေအုံးမှာလားဆရာ ကျွန်မကတော့ လက်ရှိအခန်းမှာဘဲ စောင့်ကြည့်လူနာပါ

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အတွက် ကာကွယ်ရေးထက် အရေးပါတာ မရှိ။  ဒီပိုးဟာ မျက်စိနဲ့မမြင်ရလောက်အောင် သေးငယ်တဲ့ အမှုန်အမွှားလေးတွေကနေ ကူးစက်တယ်။ Droplets လို့ခေါ်တယ်။ ပိုးရှိနေသူက ချောင်းဆိုတိုင်း နှာချေတိုင်း ထွက်လာတယ်။ အဲတာတွေက သူ့အနားမှာ ရှိတာမှန်သမျှရဲ့ အပေါ် အထဲ အောက် ဘေးကို ရောက်လာတယ်။ အဲဒီနေရာတွေကို ရှူမိ ထိကိုင်မိကြမယ်။ ရှူမိသူ ထိကိုင်မိသူရဲ့ အသက်ရှူလမ်းထဲ ဝင်တာနဲ့ ကူးစက်တယ်။ နှာခေါင်း ပါးစပ် မျက်စိ။

မျက်နှာပြင်တွေသန့်ရှင်းရေးအတွက် ဆပ်ပြာကောင်းတယ်။ diluted bleach solution ဘလိချ် ခေါ် ချွတ်ဆေးကို ရေနဲ့ရော သုံးနိုင်တယ်။ အဲဒီ ၂ မျိုးကို အိမ်တွင်း ရုံးတွင်း ကျောင်းတွင်း အလုပ်ရုံတွင်း မျက်နှာပြင်တွေအတွက် သုံးရတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ enveloped viruse အမျိုးအစားဖြစ်တယ်။ အပြင်ကဖုံးအုပ်ထာတဲ့အကာပါတယ်။ protective fat layer ခေါ် အကာအကွယ်အဆီလွှာဖြစ်တယ်။ Disinfectants ခေါ် ပိုသတ်ဆေးတွေကနေ အဲဒီအကာလွှာကို ဖျက်ဆီးစေနိုင်တယ်။

ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ် ဘယ်နေရာမျိုးမှာ ဘယ်လောက်ကြာ ရှင်နေနိုင်သလဲ

၁။ လေထဲမှာ ၃ နာရီကြာ၊

၂။ သံမဏိနဲ့ ပလပ်စတမျက်နှာပြင်တွေပေါ်မှာ ၂-၃ ရက်ကြာ၊

၃။ နောက်သုတေသနတခုအရ သံမဏိနဲ့ ပလပ်စတမျက်နှာပြင်တွေပေါ်မှာ ၉ ရက်ကြာအထိရှင်တာတွေ့ရတယ်။

၄။ နောက်သုတေသနတခုအရ လူ့အညစ်အကြေးထဲမှာလည်းပါနေနိုင်လို့ တကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး အရေးကြီးတယ်။

၅။ အမေရိကန် CDC အဆိုအရ သောက်ရေ၊ ရေကူးကန်၊ ရေချိုးကန်တွေကနေ မကူးစက်ပါ။

အပြင်မှာ ဘယ်လိုသန့်မလဲ

၁။ sodium hypochlorite ခေါ် bleach အိမ်သုံးချွတ်ဆေးကို ရေနဲ့ရောသုံးနိုင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ အပြင်အကာကို ဖျက်ဆီးနိုင်သလား မသေချာ။ Bleach ဟာ နေရောင်ထဲက UV light နဲ့တွေ့ရင် ပျက်စီးတယ်။

၂။ ကံကောင်းတာက အဲဒီ UV light က ဗိုင်းရပ်စ်ကိုလည်း သေစေနိုင်တယ်။

၃။ လူတွေကလည်း အိမ်ပြင်မှာ ရှိတာတွေကို ထိကိုင်တာ နမ်းတာ မလုပ်ကြပါ။

သတိထားရမှာက

၁။ Bleach ဘလိချ်ကို ရှူမိရင် နေမထိထိုင်မသာ ခံစားရတယ်။ အဲတာကလည်း အသက်ရှူလမ်းကို ဒုက္ခပေးတယ်။ တချို့ ပန်းနာထတယ်။

၂။ အိမ်ပြင်နေရာတွေကို ခဏခဏပိုးသေဆးဖြန်းတာ မှုတ်တာ မသင့်ပါ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ